Przyznawanie nieznajomym praw do korzystania z naszych mieszkań, czyli najem, jest obarczony ryzykiem, takim jak opóźnienia w regulowaniu opłat czynszowych czy potencjalne szkody wyrządzone przez najemców nieruchomości. W celu zminimalizowania tych potencjalnych zagrożeń, warto rozważyć możliwość podpisania umowy najmu okazjonalnego.
Czym jest najem okazjonalny?
Najem okazjonalny to umowa najmu lokalu mieszkalnego, której właściciel, będący osobą fizyczną, nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie wynajmowania lokali. Umowa jest zawierana na czas oznaczony, ale nie przekraczający 10 lat, co odróżnia ją od standardowego najmu. Najem okazjonalny wymaga natomiast spełnienia pewnych formalności.
Elementy umowy najmu okazjonalnego
Zawarcie umowy najmu okazjonalnego wiąże się z koniecznością załączenia do niej kilku ważnych dokumentów. Wśród nich znajduje się oświadczenie najemcy, sformułowane w formie aktu notarialnego, dotyczące poddania się egzekucji oraz zobowiązania do opuszczenia lokalu w określonym terminie. Konieczne jest również wskazanie alternatywnego lokalu, w którym najemca zamieszka w przypadku egzekucji, oraz uzyskanie zgody właściciela na zamieszkiwanie najemcy i osób z nim współmieszkających. Kluczowym aspektem jest złożenie oświadczenia notarialnego oraz zgłoszenie umowy do urzędu skarbowego w ciągu 14 dni od daty rozpoczęcia najmu. Niedopełnienie tych kroków skutkuje przekształceniem umowy w standardowy najem, co wiąże się z utratą korzyści wynikających z oświadczeń najemcy.
Aspekty podatkowe
Od 2023 roku opodatkowanie najmu okazjonalnego ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych stało się normą. Stawka ryczałtu w przypadku najmu wynosi 8,5%, a po przekroczeniu rocznego przychodu 100 tys. zł, stawka ta wzrasta do 12,5%. Warto zaznaczyć, że umowę należy zgłosić do urzędu skarbowego, aby była ona skuteczna.
Zakończenie umowy najmu okazjonalnego
Umowa najmu okazjonalnego automatycznie wygasa po upływie czasu, na jaki została zawarta, lub ulega rozwiązaniu po wypowiedzeniu. Jeśli najemca nie opróżnił lokalu dobrowolnie, właściciel nieruchomości musi dostarczyć żądanie opróżnienia w terminie nie dłuższym niż 7 dni. Warto zauważyć, że w przypadku najmu okazjonalnego nie obowiązuje okres ochronny uniemożliwiający eksmisję pomiędzy 1 listopada a 31 marca.
Ubezpieczenie mieszkania
Bez względu na rodzaj umowy najmu, istotne jest ubezpieczenie mieszkania. Właściciele powinni zadbać o polisę obejmującą zdarzenia losowe takie jak pożar czy zalanie.
Podsumowując, chociaż najem okazjonalny oferuje liczne zalety, badania Polskiej Federacji Rynku wskazują, że stosunkowo niewielu właścicieli mieszkań decyduje się na ten rodzaj umowy. Powodem są dodatkowe formalności. Przed podjęciem decyzji o najmie okazjonalnym należy rozważyć wszystkie za i przeciw, a także dopilnować niezbędnych formalności.